Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Καλά Χριστούγεννα. Merry Christmas

Το μπλόγκ : "Ο Κρητικός Ταύρος" σας εύχεται "Καλά Χριστούγεννα"
The blog : "The Cretan Bull" wishes you " Merry Christmas"



Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Ο άγιος Σάββας προστάτης από τους σεισμούς. Savvas the saint who protects against earthquakes

O άγιος Σάββας στην επαρχία Σητείας θεωρείται ο άγιος που προστατεύει από τους σεισμούς γιατί το όνομά του κάνει λογοπαίγνιο με την λέξη σαββάσει που σημαίνει τρέμει. Σάββας-σαββάσει.Υπάρχει η φράση : Η γη σαββάσει (τρέμει).

Η λέξη σαβάσσει  πιστεύεται πως έχει σχέση με το σαβάζω: εορτάζω την εορτή του Βάκχου, του φρυγικού Σαβάζιου  και την θορυβώδη εκστατική λατρεία του.  Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Σαβάζιος είναι γνωστή μία αρχαία ελληνική Θρακική και Φρυγική θεότητα.   
Ο Σαβάζιος ήταν θεός των ιππέων, των νομάδων, της βλαστήσεως και του  σιταριού. Ετυμολογικά, το δεύτερο συνθετικό του ονόματος (-ζιος) προέρχεται από την κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα Dyeus, από όπου και οι λέξεις «Δίας» και «θεός», το λατινικό deus = θεός, κλπ.. 
Στην κλασική Ελλάδα τον παρομοίαζαν με τον Διόνυσο, αλλά η βάρβαρη και παράξενη λατρεία του δεν είχε πολλούς οπαδούς. Οι πιστοί του χόρευαν κρατώντας ιερά φίδια, ενώ κατά τις νύχτες εόρταζαν τον «μυστικό γάμο» των μυημένων με τον θεό. Το «Λεξικό της Σούδας» γράφει με απόλυτο τρόπο: 
«ο Σαβάζιος... ...είναι το ίδιο με τον Διόνυσο. Απέκτησε αυτήν την επίκληση από τις τελετές προς αυτόν. Γιατί οι βάρβαροι αποκαλούν τη βακχική κραυγή «σαβάζειν», οπότε και κάποιοι από τους `Ελληνες ακολούθησαν και απεκάλεσαν την κραυγή «σαβασμός»... ...Επίσης, ονομάζονταν «σαβοί» τα μέρη που είχαν αφιερωθεί στον Διόνυσο και στις βακχιάζουσές του. Ο Δημοσθένης στον «Υπέρ Κτησιφώντος» λόγο του [τους αναφέρει

St. Savvas in Sitia’s province is believed to be the saint who protects against earthquakes. That’s why in local idiom the verb savvassi which means trembles makes a pun on the name of the saint : Savvas-Savvassi.For the earthquake is the expression : The earth savvassi(trembles)

The word savassi is believed to be related wirh verb savaso: : I celebrate the feast of Bacchus, the Phargic Savasios   and his noisy ecstatic worship


Ο Εγκέλαδος και ο άγιος Σάββας. Engeladus and saint Savvas



SabaziusΣαβάσιος
Εκστατικοί χοροί. Ecstatic dances

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Ο Ύμνος στον Δικταίο Δία. The Ηymn to Dictean Zeus

Στο Παλαίκαστρο βρέθηκε επιγραφή του 2ου-3ου αι Μ.Χ. με τον Ύμνο στον Δικταίο Δία που ίσως χρονολογούνται στον 4ο-3ο αιώνα π.Χ.
Τον ύμνο έψελλαν νέοι στον εορτασμό για την ετήσια αναγέννηση του Δία.
Ο καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τιβέριος, πιστεύει ότι ο ύμνος τραγουδιόταν από γυμνούς νέους που χόρευαν οργιαστικά και έκρουαν τις χάλκινες ασπίδες τους σε μίμηση των Κουρητών που φρουρώντας το Θείο Βρέφος, έκρυβαν τις κραυγές του από τον πατέρα του Κρόνο χορεύοντας θορυβωδώς και χτυπώντας ασπίδες τους. Οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούσαν μέρος των τελετών ένηλικίωσης των νέων οι οποίοι τώρα γινόταν άνδρες.
Στην Πραισό, όπως στο Παλαίκαστρο, υπήρχαν ιερά υπό τον έλεγχο του Δικταίου Άντρου.

Ο Ύμνος στον Δικταίο Δία :

Ιώ, Μέγιστε Κούρε,χαίρε μοι Κρό-
νειε,παγκρατές γάνους, βέβακες
δαιμόνων αγώμενος.Δίκταν ές
ενιαυτόν έρπε και γέγαθι μολπά(ν),
ταν τοι κρέκομεν πακτίσι μείξαν-
τες αμ΄ αυλοίσιν, και στάντες αείδομεν
τεόν αμφί βωμόν (ε)υερκή. Ιώ, Μέγι-
σ(τε) Κούρε χαίρε μοι Κρόνειε παγκρα-
τές γάνους, βέβακες δαιμόνων αγώμενος.Δίκταν ές ενι-
αυτόν έρπε και γέγαθι μολπά(ι),ένθα γαρ σε, παίδα άμ-
βροτον, ασπιδοφόροι τροφήες παρ' Ρέας λαβόντες πό-
δα κρούοντες απέκρυψαν. Ιώ, κλπ

Όπισθεν Ι
Αν τοι κρέκομεν πακτίσι μείξαντες άμ'αυλοίσιν
και στάντες αείδομεν τεόν αμφί βωμόν ευερκή.
τον έρπε και γέγαθι μολπάν.
Ένθα γαρ σε παιδ'άμβροτον, ασπιδοφόροι τροφήες
παρ'Ρέας λαβόντες πόδα κρούοντες απέκρυψαν

όπισθεν ΙΙ
..................τά καλάς αούς.
Ιώ μέγιστε Κούρε,χαίρε μοι, Κρόνειε, πανκρατές γαν-
ους βέβακες δαιμόνων αγώμενος. Δίκταν ες ενι-
αυτόν έρπε και γέγαθι μολπάν
ώραι δε βρύον κατήτος και βροτούς Δίκα κατείχε
πάντα τ'άγρι' άμφεπε ζώα ά φίλολβος ειρήνα.
Ιώ, μέγιστε Κούρε χαίρε μοι, Κρόνειε, πανκρατές γά-
νους,βέβακας δαιμόνων αγώμενος.Δίκταν ές ε-
νιαυτόν έρπε και γέγαθι μολπάν....

Όψις ΙΙ
Ιώ μέγιστε Κούρε,χαίρε μοι,Κρόνειε, παν-
κρατές γάνους βέβακες δαιμόνων αγώ-
μενος. Δίκταν ες ενιαυτόν έρπε και γέ-
γαθι μολπά (ν) Άμιν θόρε κ'ες στα-
μνία και θόρε εύποκ' ές ποίμνια κές λήϊ-
α καρπών θόρε κές τελεσφόρους σίμβλους
Ιώ μέγιστε Κούρε,χαίρε μοι,Κρόνειε,
πανκρατές γάνους βέβακος δαιμό-
νων αγώμενος. Δίκταν ες ενιατόν
έρπε και γέγαθι μολπά(ι). Θόρε κές
πόληας αμών "θόρε" κές παντοφό-
ρους νάας,θόρε κές νέους πολείτας,
θόρε κές θέμιν καλάν. Ιώ μέγιστε
Κούρε,χαίρις μοι,Κρόνειε, πανκρατές γά-
νους βέβακες δαιμόνων αγώμενος.
Δίκταν ες ενιαυτόν έρπε και γέγαθι μολπάν

Όπισθεν ΙΙΙ
Ιώ μέγιστε Κούρε, χαίρε μοι, Κρόνειε, πανκρατές γά-
νους, βέβακες δαιμόνων αγώμενος, Δίκταν ες ενι-
αυτόν έρπε και γέγαθι μολπάν
Θόρε καις πόληας αμών θόρε καις παντοφόρους νά-
ας,θόρε καις νέους πολείτας,θόρε καις θέμιν
καλάν.
Ιώ μέγιστε Κούρε χαίρε μοι, Κρόνειε, πανκρατές γά-
νους, βέβακες δαιμόνων αγώμενος. Δίκταν ες ενι-
αυτόν έρπε και γέγαθι μολπάν

Στοιχεία από Ε.Αγγελάκη : Σητειακά τόμος Α


In Palaikastro was found an inscription of the 2nd-3rd century AD with the Hymn to Dictean Zeus probably dating from the 4th-3rd century BC
Professor of Classical Archaeology Michael Tiberius, believes that the hymn was sung in order to celebrate the annual rebirth of Dictean Zeus, by naked youths, dancing orgiastically and clashing their bronze shields in imitation of the Curetes who guarded the holy infant Zeus, concealing his cries from his father Cronus by dancing noisily and beating their shields
These events were part of ceremonies of adulthood of young people who now became men

In Praisos as in Palaikastron were sanctuaries to Dictean Zeus under the control of Dictean cave

The Hymn to Dictaean Zeus

Hail! Greatest Kouros, Son of Kronos
master of all gone below ground
return to Dikta for the changing year
at the head of the divine pageant
and rejoice in our happy hymn,
which we blend with harps and pipes
and sing as we stand
round your well-walled altar.
....
for here they took you from Rhea,
babe immortal, the shielded wards
and beat the dance with their feet.
...
of Dawn’s fair light.
...
and the seasons were fruitful
when men served Justice
and prosperous Peace swayed all creatures.
...
and come now to fill our empty jars
come for our fleece and crops
and come to fulfil our fertile desires.
...
and come for our people and cities
come for our sea-faring ships
and come for new citizens and good Law.
(Translation by Archaaeologist Dr. J. A. MacGillivray who is excavating at Palaikastron)

Νέοι της Πραισού ψάλουν τον Ύμνο στον Δικταίο Δία.Here youths of Praisos are singing the hymn













Οι Κουρήτες. Kouretes









Από το μπλόγκ μου : Η κιβωτός της Πραισού. From my blog: The ark of Praisos

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011

Η μονή Καψά και ο Άγιος Γιάννης ο Γεροντογιάννης. Kapsa monastery and saint John Gerontoyiannis

Η Μονή Καψά βρίσκεται στα βόρεια παράλια της επαρχίας Σητείας στην έξοδο του φαραγγιού των Περβολακίων με θέα το Λιβυκό πέλαγος. Για την ίδρυσή του ορισμένοι πιστεύουν ότι έγινε τον 15ο αιώνα. Μέχρι το 1841 υπήρχε μόνο ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή και λίγα κελιά. Ο Γιάννης Βιτσέντζος ήταν ένας πολύ κακός άνθρωπος ο οποίος μετά από μια καταστροφή (τα παιδιά του κάηκαν) μετανόησε για τις αμαρτίες του, έγινε μοναχός με το όνομα Ιωσήφ Γεροντογιάννης και αποσύρθηκε στον Καψά. Σύμφωνα με την παράδοση είχε θεϊκή οράματα και ήταν σε θέση να θεραπεύει τους προσκυνητές του από οποιαδήποτε ασθένεια. Κατά την παράδοση πάλι όταν κοιμόταν ένας άγγελος τον πήρε και τον περιέφερε στον παράδεισο και την κόλαση. Ο Γεροντογιάννης πέθανε το 1874. Η εκκλησία τον έχει αναγνωρίσει ως άγιο . Το μοναστήρι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 29 Αυγούστου, ημέρα της γιορτής του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

The Monastery of Kapsa is located in the north shores of Sitias’ province at the exit of the Gorge of Pervolakia overlooking the Libyan sea. For the time of it’s foundation some believe that it was in the 15th century. Until 1841 there were only a small chapel dedicated to the Saint John the Baptist and a few cells. Yannis Vitsentzos was a very bad man who after a disaster (his children were burned) was repented of his sins and became monk with the name Iossif Gerontoyiannis and was retired in Kapsas. According to tradition he had divine visions and was able to cure the pilgrims of any illness. Another tradition says that when he was sleeping an angel took him for a journey to paradise and hell. Gerontoyannis died in 1874. The monastery celebrates every year in August 29, name day of Saint John the Baptist

Στον περίβολο της μονής. In the yard of monastry


Ο παράδεισος στο όραμα του Αη Γιάννη του Γεροντογιάννη :

Κατά την αφήγησή του( Ν.Παπαδάκη : Ο Γεροντογιάννης και η μονή Καψά Σητείας έτος 1933):
Όταν άρχισε να με παίρνει ο ύπνος ήρθε και στάθηκε κοντά μου ένας άνθρωπος άγνωστος. Το πρόσωπό του έλαμπε σαν τον ήλιο. Με διέταξε να τον ακολουθήσω. Βρεθήκαμε σ’ ένα κάμπο. Νερά πολλά, δένδρα πολλά και όμορφα. Λουλούδα με όλα τα χρώματα ζώα διάφορα και ήμερα από το μεγαλύτερο στο μικρότερο και πουλιά πάνω στα δένδρα αμέτρητα. Έτσι που τα θώρουν όλα αυτά έτσι που άκουγα τα πουλιά να κελαϊδούν έτσι που ανάπνεγα τη γλυκύτατη ευωδία των λουλουδιών είχα μια μεγάλη ευχαρίστηση. Μέσα στον όμορφο αυτό κάμπο ήτανε ένα πολύ όμορφο παλάτι …που μπήκε ο άγγελος……Περάσαμε σαν αστραπή μεγάλη απόσταση του κάμπου και φτάσαμε σε ένα γυροφραγμένο περιβόλι. Ανεβήκαμε σκάλα με σαράντα σκαλόνια και βρεθήκαμε πάνω στον τοίχο του περιβολιού. Εμίλησε ο Άγγελος και ευθύς μια πόρτα μεγάλη λαμπερή σαν το χρυσάφι άνοιξε και περάσαμε μέσα. Άλλο πάλι θέαμα ωραιότατο. Μετά φτάσαμε σε λαμπερά παλάτια

Paradise in the vision of saint John Gerontoyiannis(a local saint in Sitia province):

According his narration to N. Papadakis (Gerontoyiannis and Kapsa monastry Sitia 1933):
When i was sleeping an unknown man came and stood near me. His face was shining like the sun. He ordered me to follow him. We came in a valley with a lot of waters and many and beautiful trees, flowers of all colours and various tamed animals from largest to smallest and countless birds upon the trees. As i was seeing all these and was hearing the singing of birds, as i was breathing the sweetest fragrance of flowers, i had a great pleasure. Inside this beautiful valley was a very beautiful palace ... where entered the angel. We run the long distance of valley like lightning and we faced a fenced garden. We climbed a scale with forty steps and we came on the wall of the garden. The angel spoke and immediately a great door bright like gold opened and we went inside. Another beautiful sight again. After we arrived in shiny palaces






















Η κόλαση στο όραμα του Γεροντογιάννη. Hell in saint's vision

Στην συνέχεια ο Άγγελος τον οδήγησε και του έδειξε την κόλαση. After paradise angel led saint Gerontoyiannis an saw him the hell